Αίτια

Τα αίτια του βλαισού μεγάλου δακτύλου (κότσι) είναι ποικίλα και συχνά συνδυαστικά. Η πάθηση αναπτύσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, κυρίως λόγω μηχανικών πιέσεων και ανατομικών προδιαθέσεων. Τα κυριότερα αίτια είναι:

1. Κληρονομικότητα – Γενετική προδιάθεση

Η πιο σημαντική αιτία. Πολλά άτομα έχουν συγγενή προδιάθεση για χαλαρούς συνδέσμους, επίπεδα πέλματα ή ανωμαλίες στη δομή του ποδιού που ευνοούν την εμφάνιση της παραμόρφωσης. Συνήθως παρατηρείται σε περισσότερα από ένα μέλη της ίδιας οικογένειας.

2. Ακατάλληλα υποδήματα

Η συχνή χρήση στενών, μυτερών ή ψηλοτάκουνων παπουτσιών πιέζει το μεγάλο δάχτυλο προς τα υπόλοιπα, επιβαρύνοντας την άρθρωση και ενισχύοντας τη σταδιακή παραμόρφωση. Γι’ αυτόν τον λόγο, η πάθηση είναι συχνότερη στις γυναίκες.

3. Πλατυποδία ή άλλες ανατομικές ανωμαλίες

Η πλατυποδία και η υπερβολική κινητικότητα στις αρθρώσεις του ποδιού αυξάνουν τις μηχανικές πιέσεις στη βάση του μεγάλου δακτύλου, ευνοώντας την ανάπτυξη του βλαισού δακτύλου.

4. Αρθρίτιδα και φλεγμονώδεις παθήσεις

Νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλούν φλεγμονή και αποδυνάμωση των αρθρώσεων και των μαλακών μορίων, οδηγώντας σε παραμορφώσεις, όπως το κότσι.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του βλαισού μεγάλου δακτύλου περιλαμβάνουν πόνο στην εσωτερική πλευρά του ποδιού, ερυθρότητα, πρήξιμο και αυξημένη ευαισθησία στην περιοχή της προεξοχής. Συχνά, η παραμόρφωση εξελίσσεται σταδιακά και μπορεί να συνοδεύεται από σκληρύνσεις ή τύλους λόγω της τριβής με τα παπούτσια. Σε πιο προχωρημένα στάδια, μπορεί να επηρεαστούν και τα γειτονικά δάχτυλα, οδηγώντας σε περαιτέρω παραμορφώσεις και λειτουργικά προβλήματα.

Διάγνωση

Η διάγνωση του βλαισού μεγάλου δακτύλου γίνεται εύκολα μέσω της κλινικής εξέτασης. Ο γιατρός παρατηρεί την παραμόρφωση και αξιολογεί το εύρος της. Η ακτινογραφία ποδιού σε όρθια στάση είναι απαραίτητη για να εκτιμηθεί ο βαθμός απόκλισης του δακτύλου και να καθοριστεί η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση του βλαισού μεγάλου δακτύλου εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τα συμπτώματα του ασθενούς. Σε ήπιες μορφές, συνιστώνται συντηρητικά μέτρα όπως

•  Η αλλαγή υποδημάτων (φαρδύτερα και πιο άνετα παπούτσια)
• Η χρήση ειδικών διορθωτικών ναρθήκων σιλικόνης και ορθωτικών πελμάτων 
• Η φυσικοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διατήρηση της κινητικότητας και στην ανακούφιση του πόνου.

Όταν τα συντηρητικά μέτρα δεν είναι πλέον αποτελεσματικά και ο πόνος επηρεάζει την καθημερινότητα, εξετάζεται η χειρουργική αποκατάσταση. Το χειρουργείο πραγματοποιείται με περιοχική αναισθησία(ankle block). Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, ανάλογα με την παραμόρφωση, που περιλαμβάνουν οστεοτομίες βάσης (Ludloff), διάφυσης (Scarf) καθώς και αυχένα( Chevron), επεμβάσεις μαλακών μορίων(Mcbride), αφαίρεση της προεξοχής και παρεμβάσεις στα υπόλοιπα δάχτυλα όπου απαιτείται.Ο ασθενής κινητοποιείται αμέσως μετά το χειρουργείο με τη χρήση ειδικού υποδήματος αποφόρτισης μεταταρσίων και σταδιακά επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητές. 

Η πρόγνωση είναι θετική όταν η θεραπεία ξεκινά εγκαίρως και προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς, βοηθώντας στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.