Κακώσεις του γόνατος
Το γόνατο αποτελεί μια άρθρωση η οποία φέρει μεγάλο ποσοστό του βάρους μας και μας επιτρέπει να κινούμαστε με ευελιξία. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε τραυματισμούς, που συχνά οφείλονται σε αθλήματα, πτώσεις ή καθημερινές δραστηριότητες.
Οι κακώσεις του γόνατος περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα όπως τα διαστρέμματα, οι ρήξεις μηνίσκου, οι ρήξεις προσθίου χιαστού συνδέσμου και πλαγίων συνδέσμων, τα οστεοχόνδρινα κατάγματα, τα κατάγματα του κνημιαίου πλατώ, των κονδύλων και της επιγονατίδας.
Τα συμπτώματα των κακώσεων γόνατος ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα του τραυματισμού και μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, ύδραθρο ή αίμαρθρο, δυσκαμψία, αίσθημα αστάθειας και αδυναμία βάδισης φότισης του τραυματισμένου σκέλους.
Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό, την κλινική εξέταση και συχνά σε απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η ακτινογραφία, αξονική και η μαγνητική τομογραφία.
Η θεραπεία εξαρτάται από τη συγκεκριμένη διάγνωση και μπορεί να περιλαμβάνει συντηρητική θεραπεία (ανάπαυση, πάγος, συμπίεση, ανύψωση, φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία) ή χειρουργική επέμβαση σε περιπτώσεις σοβαρών κακώσεων.
Για την πρόληψη των κακώσεων γόνατος, συνιστάται η σωστή προθέρμανση πριν από την άσκηση, η ενδυνάμωση των μυών των ποδιών, η χρήση κατάλληλων υποδημάτων και η σταδιακή αύξηση της έντασης της άσκησης.
Τι είναι ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος; Είναι ένας ισχυρός σύνδεσμος στο γόνατο που συμβάλλει στη σταθερότητά του.
Τι είναι η ρήξη του οπίσθιου χιαστού; Πρόκειται για έναν τραυματισμό που προκαλείται συνήθως από ισχυρή δύναμη στο γόνατο.
Ποια είναι τα συμπτώματα; Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, αίσθημα αστάθειας και περιορισμό της κίνησης.
Πώς γίνεται η διάγνωση; Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση και μαγνητική τομογραφία.
Ποια είναι η θεραπεία; Η θεραπεία εξαρτάται από την έκταση της βλάβης και τις ανάγκες του ασθενή. Μπορεί να περιλαμβάνει συντηρητική αγωγή (φυσικοθεραπεία) ή χειρουργική επέμβαση.
Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία; Η έγκαιρη αντιμετώπιση της ρήξης του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του γόνατος και την πρόληψη μακροχρόνιων προβλημάτων.
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε υποστεί ρήξη του οπίσθιου χιαστού, συμβουλευτείτε έναν ορθοπεδικό.
Τι είναι;
Η ρήξη εξάρθρημα επιγονατίδας είναι ένας τραυματισμός όπου η επιγονατίδα (πατελίλλα) εξαρθρώνεται από τη θέση της και συχνά προκαλείται από ένα ισχυρό χτύπημα στο γόνατο ή από μια απότομη κίνηση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, μπορεί να συμβεί ρήξη σε κάποιο από τους συνδέσμους που συγκρατούν την επιγονατίδα στη θέση της ή ακόμα και κάταγμα σε κάποιο τμήμα του οστού.
Συμπτώματα
- Αιφνίδιος και έντονος πόνος στο γόνατο
- Πρήξιμο και μώλωπας
- Δυσκολία στην κίνηση του γόνατος
- Αίσθημα αστάθειας
Θεραπεία
Η θεραπεία της ρήξης εξάρθρημα επιγονατίδας εξαρτάται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού και μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ανάταξη της επιγονατίδας: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να ανατάξει την επιγονατίδα στη σωστή της θέση.
- Ακινητοποίηση: Το γόνατο ακινητοποιείται για να επιτρέψει την επούλωση των τραυματισμένων ιστών.
- Φυσικοθεραπεία: Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας βοηθά στην αποκατάσταση της δύναμης και της κινητικότητας του γόνατος.
- Χειρουργική επέμβαση: Σε περιπτώσεις σοβαρών βλαβών, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων ιστών.
Οι μηνίσκοι είναι δύο ημισεληνοειδείς ινοχόνδρινοι σχηματισμοί που βρίσκονται μέσα στην άρθρωση του γόνατος – ο έσω μηνίσκος και ο έξω μηνίσκος. Λειτουργούν ως “αμορτισέρ”, απορροφώντας τους κραδασμούς, σταθεροποιώντας το γόνατο και συμβάλλοντας στη σωστή κατανομή του φορτίου μεταξύ του μηριαίου και της κνημιαίας επιφάνειας.
Κάκωση μηνίσκου ονομάζουμε ουσιαστικά την ρήξη του μηνίσκου που είναι είτε τραυματική είτε λόγω φθοράς. Πιο συχνά προκαλείται από απότομες στροφικές κινήσεις του γόνατος, ειδικά σε αθλήματα.
Συμπτώματα:
- Πόνος στο γόνατο, ειδικά κατά το κάθισμα ή το ανέβασμα σκάλας
- Πρήξιμο-Συλλογή υγρού στο γόνατο
- Αίσθημα αστάθειας
- Επώδινο κλικ η μπλοκάρισμα σε κάποιες περιπτώσεις
Διάγνωση:
1) Κλινική εξέταση(δοκιμασίες McMurrey, Appley, Thessaly)
2)Μαγνητική τομογραφία(αποτελεί την εξέταση εκλογής)
Θεραπεία:
Συντηρητική: Φυσικοθεραπεία, αναλγητικά-αντιφλεγμονώδη, ασκήσεις ενδυνάμωσης.
Χειρουργική
Αρθροσκόπηση γόνατος:
- Μηνισκεκτομή: Αφαίρεση του κατεστραμμένου τμήματος του μηνίσκου
Συρραφή μηνίσκου: Αν είναι δυνατή η αποκατάσταση του
✅ Υποψήφιοι για συρραφή μηνίσκου:
Νεαροί ασθενείς
Συνήθως < 40 ετών
Ρήξη στην περιφερική ζώνη του μηνίσκου (“κόκκινη ζώνη”)
Είναι η περιοχή που αιματώνεται περισσότερο
Μεγαλύτερες πιθανότητες φυσικής επούλωσης
Ρήξεις πρόσφατες (< 6 εβδομάδες)
Οι χρόνιες ρήξεις έχουν μικρότερη πιθανότητα επιτυχούς συρραφής
Σταθερή άρθρωση ή αντιμετωπίσιμη αστάθεια
Αν υπάρχει ταυτόχρονη ρήξη χιαστού, μπορεί να γίνει ταυτόχρονη αποκατάσταση (βελτιώνει την πρόγνωση της συρραφής)
Κατάλληλη συμμόρφωση μετεγχειρητικά
Ο ασθενής πρέπει να είναι πρόθυμος και ικανός να ακολουθήσει πρόγραμμα αποκατάστασης (συχνά περιορισμός φόρτισης για 4–6 εβδομάδες)
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (Anterior Cruciate Ligament – ACL) είναι ένας από τους βασικούς σταθεροποιητικούς συνδέσμους του γόνατος.
Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού είναι μια σοβαρή κάκωση, που συμβαίνει συχνότερα σε αθλητές. Ο μηχανισμός κάκωσης περιλαμβάνει πιθανή απότομη αλλαγή κατεύθυνσης με το πόδι ακινητοποιημένο στο έδαφος, άλμα με κακή προσγείωση ή άμεση πλήξη στο γόνατο (π.χ. σε σύγκρουση). Αθλήματα υψηλού κινδύνου είναι το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το χάντμπολ και ατομικά όπως το σκί.
Συμπτώματα:
Αίσθηση “κρακ” τη στιγμή του τραυματισμού
Άμεσο πρήξιμο λόγω συλλογής αίματος στο γόνατο (εντός ωρών)
Πόνος στην βάδιση
Αστάθεια (ειδικά σε στροφικές κινήσεις)
Μειωμένη εύρος κίνησης
- Ατροφία τετρακεφάλου μυός σε παραμελημένες περιπτώσεις
Διάγνωση:
Η διάγνωση πραγματοποιείται με την κλινική εξέταση η οποία περιλαμβάνει διάφορες δοκιμασίες όπως Lachmann, Pivot shift, Πρόσθια συρταροειδής, δοκιμασίες μηνίσκων, πλαγίων συνδέσμων. Πολλές φορές η ρήξη του προσθίου χιαστού μπορεί να μην είναι μεμονωμένη και να συνοδεύεται απο κακώσεις στους μηνίσκους και τους παρακείμεμενους συνδέσμους και χόνδρους. Γ αυτό είναι επιτακτικός ο έλεγχος από εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό στις αθλητικές κακώσεις.
Ακολουθεί η μαγνητική τομογραφία που δείχνει με ακρίβεια την ρήξη και τις συνοδές κακώσεις.
Θεραπεία:
Στην οξεία φάση μετά τον τραυματισμό στόχος είναι να υποχωρήσει το οίδημα, ο πόνος και να κινητοποιηθεί όσο πιο γρήγορα ο ασθενής ώστε να μην ατροφήσει ο μυς του τετρακέφαλου. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία, το επίπεδο δραστηριότητας, τη σταθερότητα του γόνατος και την ύπαρξη συνοδών κακώσεων.
✅ Συντηρητική θεραπεία :
Εφαρμόζεται σε:
Άτομα με χαμηλή αθλητική δραστηριότητα
Μερικές ρήξεις (όχι πλήρεις)
Μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς
Περιλαμβάνει:
Φυσικοθεραπεία για ενδυνάμωση τετρακεφάλου – οπίσθιων μηριαίων
Ειδικούς νάρθηκες (brace) για σταθεροποίηση
Αποφυγή δραστηριοτήτων υψηλού κινδύνου
✅ Αρθροσκοπική Χειρουργική αποκατάσταση :
Σε νεαρούς, ενεργούς ασθενείς ή αθλητές
Γίνεται με αυτομόσχευμα (συνήθως από επιγονατιδικό τένοντα, τένοντα τετρακεφάλου ή τένοντες οπισθίων μηριαίων)
Οι συνοδές κακώσεις αντιμετωπίζονται την ίδια στιγμή.
Ο ασθενής μετεγχειρητικά παραμένει συνήθως στο νοσοκομείο μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί και εξέρχεται με πατερίτσες και μηροκνημικό νάρθηκα. Ακολουθεί αυστηρό πρωτόκολλο αποκατάστασης και φυσικοθεραπείας για 6–9 μήνες συνολικά.Αν και η επιστροφή στις καθημερινές δραστηρότητες είναι ταχεία, η επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες υπολογίζεται συνήθως στους 8–12 μήνες
Μετά από επιτυχημένη επέμβαση, τα ποσοστά επιστροφής σε αθλητικό επίπεδο είναι υψηλά.
Χρήσιμες συμβουλές για υγιή και ανθεκτικά Γόνατα
Τα γόνατα είναι σημαντικές αρθρώσεις που υποστηρίζουν το βάρος μας και μας επιτρέπουν να κινούμαστε. Για να διατηρήσεις τα γόνατά σου υγιή και δυνατά, ακολούθησε τις παρακάτω συμβουλές:
▦ Ενδυνάμωση μυών: Ασκήσεις που στοχεύουν στους τετρακέφαλους, τους ισχίους και τους γλουτούς ενισχύουν τα γόνατα.
▦ Διατάσεις: Βελτιώνουν την ευλυγισία και μειώνουν τον κίνδυνο τραυματισμού.
▦ Αερόβια άσκηση: Το περπάτημα, το κολύμπι και το ποδήλατο ενισχύουν την καρδιαγγειακή υγεία και βοηθούν στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.
▦ Πρωτεΐνη: Καταναλώνε άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρι, αυγά και όσπρια για την αποκατάσταση των ιστών.
▦ Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια, καρύδια και σπόρους. Μειώνουν τη φλεγμονή.
▦ Βιταμίνες και μέταλλα: Η βιταμίνη D, ο ασβέστιο και ο χαλκός είναι απαραίτητα για την υγεία των οστών. Βρίσκονται σε γαλακτοκομικά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και ξηρούς καρπούς.
▦ Φυτικές ίνες: Βοηθούν στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, μειώνοντας την πίεση στις αρθρώσεις.
Απέφυγε τις απότομες κινήσεις και τις στροφές που μπορούν να βλάψουν τα γόνατα.
Αν χρειάζεσαι, χρησιμοποίησε μπαστούνι ή αναπηρικό καροτσάκι για να μειώσεις το βάρος στα γόνατά σου.
Η γνώση είναι δύναμη. Κατανόησε τις πιθανές παθήσεις των γονάτων και πώς μπορούν να προληφθούν.
Μην ξεχνάς: Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία. Με τις κατάλληλες συνήθειες, μπορείς να διατηρήσεις τα γόνατά σου υγιή για πολλά χρόνια.
Μην Ξεχνάς
Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία. Με τις κατάλληλες συνήθειες, μπορείς να διατηρήσεις τα γόνατά σου υγιή για πολλά χρόνια.